Pierwsza pomoc psychologiczna

Pierwsza pomoc psychologiczna

Czym tak właściwie jest pierwsza pomoc psychologiczna? I co ma wspólnego z pierwszą pomocą przedmedyczną? Zarówno pierwsza, jak i druga, może uratować komuś życie. Ponadto, co warto podkreślić, każdy z nas może udzielić zarówno pierwszej pomocy przedmedycznej, jak i psychologicznej. W jaki sposób? O tym w dalszej części artykułu.

Pierwsza pomoc psychologiczna - co to takiego?

Krótko mówiąc – pierwsza pomoc psychologiczna to udzielone, bezpośrednio po psychicznie obciążającym zdarzeniu, wsparcie emocjonalne, które może uratować czyjeś życie. Są to zarówno zachowania werbalne, jak i niewerbalne, które prowadzą do ustabilizowania emocji i psychiki osoby poszkodowanej. Natychmiastowa pomoc osobie doznającej kryzysu emocjonalnego ma na celu przywrócenie jej sprawczości i możliwości działania, a także przekonania, że posiada kontrolę nad sytuacją, w której się znajduje. Wielu ludzi bagatelizuje znaczenie pierwszej pomocy psychologicznej, przez co część osób, zmagających się z problemami psychicznymi, atakami paniki lub przeżywających kryzys, może nie otrzymać właściwej pomocy. 

Według Światowej Organizacji Zdrowia, zdrowie psychiczne to stan dobrego samopoczucia, w którym człowiek potrafi wykorzystywać swoje zdolności, radzić sobie ze stresem, efektywnie pracować oraz przyczyniać się do rozwoju swojej społeczności. Osłabione funkcjonowanie, często połączone ze stanami depresyjnymi, świadczy o zaburzeniu zdrowia psychicznego.

Na stan psychiczny każdego z nas wpływa wiele czynników, m.in. genetycznych, indywidualnych, rodzinnych, społecznych, środowiskowych, a także ekonomicznych. Zgodnie z przygotowanym przez Kancelarię Senatu raportem z 2019 r., dotyczącym zdrowia psychicznego w Unii Europejskiej, zaburzenia psychiczne są poważnym i narastającym problemem na całym świecie, a stan zdrowia psychicznego współczesnych ludzi, budzi coraz więcej niepokoju. Każdego roku, ponad 38% mieszkańców Unii Europejskiej, cierpi z powodu zaburzeń zdrowia psychicznego.

Komu udzielić pierwszej pomocy psychologicznej?

Z pewnością osobom doznającym nagłych kryzysów psychicznych, np. ofiarom i świadkom wypadków. Traumę (gr. ranienie) wywołują różne wydarzenia, jednak dotyczy ona uczuć i doznań wewnętrznych. W takich sytuacjach, sygnały docierające do nas od poszkodowanych, są oczywiste: osoby nie panują nad sobą, krzyczą, nie radzą sobie ze swoimi emocjami. Wsparcie psychologiczne w takim momencie może zapobiec wystąpieniu późniejszej traumy. Do sytuacji, wymagających natychmiastowej reakcji osób trzecich, zaliczymy również myśli samobójcze, urojenia, słyszenie głosów, poważną depresję, która uniemożliwia normalne funkcjonowanie, ataki paniki, nadmierne pobudzenie, czy agresję. W takim przypadku niezbędne będzie wezwanie państwowego ratownictwa medycznego.

Potrzebujących wsparcia można jednak spotkać codziennie. Na ulicy, w autobusie, w pracy, w sklepie, w Internecie, a nawet w domu. Zajęci sobą i swoimi sprawami, często nie dostrzegamy niepokojących sygnałów, również od najbliższych. Wiele osób nie chce dzielić się swoimi problemami. Narzekanie jest społecznie uznawane za słabość, dlatego wielu ludzi tłumi w sobie uczucia i próbuje sobie radzić samodzielnie. Istnieją jednak sytuacje, w których wsparcie specjalisty jest niezbędne.

 

Pierwsza pomoc psychologiczna w karetce?

Czemu nie! W większości przypadków, osoby, które trafiają pod opiekę Państwowego Ratownictwa Medycznego, znajdują się w sytuacji dla siebie trudnej, niecodziennej, stresującej oraz kryzysowej. Udzielenie pierwszej pomocy psychologicznej przez ratowników medycznych może zminimalizować lub zapobiec wystąpieniu zaburzeń pourazowych. Dodatkowo poziom zadowolenia i komfortu poszkodowanego znacznie się zwiększy, jeśli obsługa karetki będzie z nim rozmawiać, uspokajać go oraz tłumaczyć co robi i co się w danym momencie dzieje.

W jaki sposób udzielić pierwszej pomocy psychologicznej?

Chociaż jest to kwestia tak samo ważna, jak udzielanie pierwszej pomocy przedmedycznej, nikt nie uczy podstaw udzielania pierwszej pomocy psychologicznej ani w szkole, ani na kursach pierwszej pomocy. 

Od czego zatem zacząć rozmowę z osobą, która naszym zdaniem potrzebuje wsparcia? Poniżej kilka najważniejszych rad:

  1. Zachowaj spokój – emocje osoby, która udziela pomocy, w dużym stopniu mogą oddziaływać na poszkodowanego.
  2. Nawiąż kontakt – rozmawiaj, zadawaj pytania i odpowiadaj na nie, a przede wszystkim słuchaj. Spytaj, czego osoba poszkodowana potrzebuje, co ją martwi oraz jak możesz pomóc. Zaoferuj wsparcie i pomoc, uspokajaj.
  3. Nie dawaj rad, nie oceniaj. 
  4. Zapewnij bezpieczeństwo oraz dobrostan fizyczny i psychiczny osoby poszkodowanej – zwróć uwagę osoby poszkodowanej na jej zdrowie i bezpieczeństwo, spróbuj przywracać poczucie kontroli. Przekonuj, że to tylko sytuacja przejściowa. Minimalizuj stres.
  5. Pomóż w uzyskaniu pomocy długoterminowej – spytaj, czy po kogoś zadzwonić, poinformuj, że istnieje możliwość skorzystania z darmowego psychologa przez telefon, przekaż numer Kryzysowego Telefonu Zaufania – 116 123 lub Telefonu Zaufania dla Dzieci i Młodzieży – 116 111. Są to numery na bezpłatną infolinię psychologiczną.

 

Gdzie szukać pierwszej pomocy psychologicznej?

Ludzie doznający kryzysu lub cierpiący na depresję, bardzo często są osamotnieni w swych cierpieniach. Czując lęk przed dyskryminacją i etykietowaniem, nie szukają pomocy lub nie wiedzą, gdzie ją można znaleźć. Telefon pomocy psychologicznej, który umożliwia anonimowe skorzystanie ze wsparcia, jest często początkiem na drodze do spokoju psychicznego.

Pamiętaj! Konsultacja psychologiczna nie jest powodem do wstydu! Najgorsze co możesz zrobić, to nic nie zrobić.

Kryzysowy Telefon Zaufania dla dorosłych

116 123 

 

Telefonu Zaufania dla Dzieci i Młodzieży

 

116 111

 

Autor

Anna Przybylska

Kobieta wszechstronna – kryminolog, wychowawca, pedagog, ratownik, pracownik socjalny, mama. Na co dzień pracuje w specjalistycznej, zaawansowanej pomocy rodzinom m.st. Warszawy. Niepoprawna optymistka. Miłośniczka minimalizmu i planowania, która twierdzi, że doba ma często więcej, niż 24 godziny. Jej pasją są nowe technologie, pisanie, żeglarstwo, gra na instrumentach, rozwój oraz praca z ludźmi i wspieranie ich w osiąganiu postawionych sobie celów.

Podziel się się wiedzą ze znajomymi

Share on facebook
Facebook
Share on google
Google+
Share on twitter
Twitter
Share on linkedin
LinkedIn

To również może Cię zainteresować:​

Pierwsza pomoc w przypadku ataku paniki

Pierwsza pomoc w przypadku ataku paniki

Ataki paniki są bardzo częstym zjawiskiem – o wiele częstszym niż nam się może wydawać. Przyczyny mogą być różne a atak, tak jak nagłe zatrzymanie krążenia, może być nagły i niespodziewany. W tym przypadku nie będzie potrzebny defibrylator a… no właśnie – o czym trzeba wiedzieć, jeżeli chodzi o atak paniki?

To nie jest typowe

Nagłe poczucie lęku, przyśpieszone tętno, zawroty głowy, walące serce, duszności i bóle brzucha, które trwają od kilku do kilkunastu minut – brzmi znajomo? To zaledwie parę z książkowych przykładów, czym może objawiać się atak. Książkowe, ponieważ każdy może przechodzić to inaczej. Możemy mierzyć się z tym codziennie i nie zdawać sobie z tego sprawy.
Ataki paniki to zaburzenie, z którym mierzy się aż 9% społeczeństwa. Występuje ono u kobiet i u mężczyzn, u dorosłych, ale również (o czym często zapominamy) u dzieci w młodym wieku lub wieku nastoletnim.

Poczucie nagłego, silnego lęku, który pojawia się bez konkretnej przyczyny, może sparaliżować nas i nie pozwolić na dalsze funkcjonowanie np. w pracy czy w szkole lub uczelni, gdzie spotykamy się z wysiłkiem psychicznym, na zakupach, w zatłoczonych miejscach.
Przyczynami ataków paniki są najczęściej traumatyczne przeżycia, ale też sytuacje, które nas przerastają i nie umiemy sobie z nimi poradzić, zarówno z tymi w obszarze kontaktu z innymi ludźmi, relacjami z bliskimi czy silnym stresem powiązanym z pracą, szkołą lub uczelnią.
Możemy mierzyć się z tym sami, a możemy mierzyć się ze wsparciem kogoś. Jak zatem pomóc?

Ty też możesz pomóc

Ataki paniki często nie są widoczne „z zewnątrz” i dla osoby trzeciej zachowanie kogoś, kto właśnie przeżywa atak paniki, może wydawać się nietypowe lub dziwne. Bardzo ważnym aspektem w pierwszej pomocy osobie z atakiem paniki jest empatia i wyrozumiałość. Emocje, które dana osoba właśnie przeżywa w środku, mogą prowadzić do fizycznej ucieczki w miejsce, które poszkodowany będzie czuł się bezpiecznie. W takim przypadku pierwszą pomocą będzie stworzenie bezpiecznego miejsca, w którym osoba będzie czuła się komfortowo, gdzie będzie mogła przeżyć moment ataku paniki – sama lub ze wsparciem. Bardzo ważnym aspektem przy udzielaniu pierwszej pomocy jest zwykła rozmowa lub pytanie „jak się czujesz”, „czy czegoś potrzebujesz”, „chcesz zostać sam/a, czy może zostać?”.

Ataki paniki w szczególności, gdy występują u nas często, należy skonsultować z psychologiem lub psychiatrą. Pod żadnym pozorem nie wolno ich ignorować! Niepokojące zachowania czy stany mogą mieć drugie dno, z którego nie zdajemy sobie nawet sprawy. Nasz komfort życia oraz zdrowie psychiczne są dużym czynnikiem zdrowego i długiego życia. Zdrowie fizyczne idzie mocno w parze ze zdrowiem psychicznym – nie zapominajcie o tym!

Nie jesteś sam

Psychiatria jest tematem, o którym mało się mówi. Nie jest to dobre, ponieważ przez to duża część społeczeństwa nie ma świadomości, gdzie i do kogo udać się, aby uzyskać pomoc. W przypadku męczącego i wykańczającego ataku paniki, można wezwać karetkę. Jest to normalna rzecz, z którą możemy zgłosić się na 112. 

Stacjonarnie pomocy możemy szukać na oddziałach psychiatrycznych, wybierając się do psychiatry, psychologa lub psychoterapeuta. Wyjaśnijmy więc różnice między tymi trzema zawodami:

  • Psychiatra jest osobą, która ukończyła 6-letnie studia medyczne na kierunku lekarskim i ukończył specjalizację psychiatryczną. Psychiatra jest lekarzem, który może zdiagnozować zaburzenie lub chorobę psychiczną, ale również jest w stanie przepisać leki w przypadku farmakoterapii
  • Psychoterapeuta jest osobą, która ma wykształcenie humanistyczne na poziomie magisterskim z psychologii, pedagogiki lub medyczne z zakresu psychiatrii i ukończyła kwalifikowany 4-letni kurs zakończony egzaminem certyfikacyjnym organizowanym przez Polską Radę Psychoterapii
  • Psycholog to osoba, która ukończyła 5-letnie studia na kierunku psychologicznym, kończąc je z tytułem magistra.

Nie każdy psychiatra jest psychoterapeutą. Nie każdy psycholog jest psychoterapeutą. Nie każdy psychoterapeuta jest psychiatrą. Nie wyklucza to jednak faktu, że możemy napotkać się na lekarza, który jednocześnie jest dyplomowanym terapeutą.  

 

Jeżeli widzimy niepokojące nas obawy, a ataki paniki nasilają się lub po prostu uniemożliwiają nam zwykłe funkcjonowanie, należy skonsultować się z jedną z wymienionych osób. Psychiatria na poziomie dziecięcym (to znaczy dla osób do 18 roku życia), jak i dorosłym jest w naszym kraju refundowana i możliwe jest zapisanie się do lekarza, terapeuty lub psychologa na fundusz. 

Jeżeli nie wiecie, gdzie udać się po pomoc, nie macie na to siły lub potrzebujecie natychmiastowego wsparcia, pamiętajcie, że są telefony zaufania, na które zawsze anonimowo możecie zadzwonić:

  • 800 702 222 – ITAKA; Centrum Wsparcia dla osób w stanie kryzysu psychicznego, darmowy 24-godzinny telefon dostępny przez 7 dni w tygodniu
  • 22 654 40 41 – Fundacja Itaka, Antydepresyjny Telefon Zaufania
  • 116 111 – Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży; 24-godzinny telefon dostępny przez 7 dni w tygodniu
  • 116 123 – Telefon Zaufania dla Osób Dorosłych w Kryzysie Emocjonalnym; telefon czynny od poniedziałku do piątku od 14:00 do 22:00
  • 800 100 100 – Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, Telefon dla Rodziców i Nauczycieli w sprawie Bezpieczeństwa Dzieci
  • 800 12 12 12 – Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka
  • 22 594 91 00 – Antydepresyjny Telefon Forum Przeciw Depresji; czynny w środy i czwartki od 17:00 do 19:00
  • 22 855 44 32 – Ośrodek Interwencji Kryzysowych – pomoc psychologiczno-pedagogiczna
  • 22 837 55 59 – Ośrodek Interwencji Kryzysowej; telefon czynny od poniedziałku do piątku od 8:00 do 20:00
  • 22 621 35 37 – Telefon Zaufania dla osób, które znalazły się w trudnej sytuacji i potrzebują natychmiastowego interwencyjnego wsparcia
  • 600 070 717 – Telefon Interwencyjny dla osób, które znalazły się w trudnej sytuacji i potrzebują natychmiastowego interwencyjnego wsparcia; dyżury w godzinach 10:00 – 16:00, psychologiczna pomoc dostępna w poniedziałki, wtorki, środy i piątki, prawna pomoc dostępna w czwartki
  • 22 425 98 48 – Telefon Pierwsza Pomoc Psychologiczna; telefon dostępny od poniedziałku do piątku od 17:00 do 20:00 i w soboty od 15:00 do 17:00
  • 19288 – Młodzieżowy Telefon Zaufania; dostępny od poniedziałku do piątku od 15:00 do 19:00

Pierwsza pomoc w przypadku ataku paniki jest prosta, a świadomość tego czym jest, może pomóc nam we wsparciu innych lub wiedzy na temat tego, co może dziać się w nas. 

Autor

Aleksandra Strzałkowska

Najbardziej gadatliwa osoba, jaką mogliście spotkać to właśnie Strzałka. Studentka andragogiki na Uniwersytecie Warszawskim. Swój wolny czas spędza na tworzeniu i szlifowaniu swoich umiejętności w zakresie fotografii, rysunku, malarstwa i haftu. W social mediach pracuje jako moderator, pilnując przestrzegania netykiety i prywatnie dzieli się swoją artystyczną twórczością.

Podziel się się wiedzą ze znajomymi

Share on facebook
Facebook
Share on google
Google+
Share on twitter
Twitter
Share on linkedin
LinkedIn

To również może Cię zainteresować:​

Dołącz do programu

Pobierz przykładowy wniosek

Wypełnij dane a otrzymasz dodatkowo poradnik