Wsparcie psychiczne dla ratowników oraz osób udzielających pierwszej pomocy

Wsparcie psychiczne dla ratowników oraz osób udzielających pierwszej pomocy

W życiu niestety nie zawsze wszystko idzie po naszej myśli. Często chcemy dobrze, a wychodzi zupełnie odwrotnie – niestety niezależnie od nas i naszych kompetencji. Być może zdarzyło Ci się kiedyś udzielić komuś pierwszej pomocy, ale nie przyniosła ona zamierzonych efektów. W takich momentach potrzeba czegoś więcej, niż poklepania po ramieniu. Szukamy rozmowy z kimś, kto pomoże nam się uporać z tym problemem. Czy istnieją jakieś ścieżki wsparcia psychicznego dla osób ratujących życie i zdrowie? Postaramy się odpowiedzieć na tą kwestię w tym artykule. 

Ogrom czynników stresujących

Bez względu na to, czy udzielamy pomocy innym zawodowo, czy dorywczo, np. w ramach działalności w jakiejś grupie ratowniczej lub stowarzyszeniu, jesteśmy narażeni na ogrom czynników, które powodują stres o niewyobrażalnej sile. Długie zmiany, braki personelu i odpowiedniego sprzętu, napięta atmosfera, nieudane reanimacje, problematyczni pacjenci, krzywda współpracownika – to zaledwie kropla w morzu wszystkich problemów, z jakimi borykają się na co dzień medycy oraz pozostali sympatycy ratownictwa medycznego. Jak się okazuje, problem jest naprawdę ogromny. 

Być może spora część ratowników nabawiła się już z tego wszystkiego zespołu stresu pourazowego (PTSD), a inni jeszcze resztkami sił dzielnie się trzymają, by zbytnio nie dostać do głowy po tych wszystkich traumatycznych przeżyciach, których mieli okazję doznać. 

Poklepanie po plecach i “będzie dobrze” nie wystarczą…

Skala problemu i to, jak ciężko uporać się z trudnymi wydarzeniami oraz stresem, także tym pourazowym, przerastają najśmielsze oczekiwania. Zdecydowana większość personelu medycznego oraz osób, które stały się świadkiem zdarzenia, może tylko liczyć na wsparcie wśród najbliższych, które często ogranicza się do poklepania po ramieniu i krótkiej formułki, co wcale nie przynosi upragnionej ulgi. 

Oczywiście nie możemy ich winić za to, że nie potrafią postawić się w naszej sytuacji, w końcu ratownicze środowisko to ciężki kawałek chleba. Jednak mimo tego, że są z nami i próbują, jak tylko mogą, istnieje potrzeba czegoś więcej – wsparcia u specjalisty, który przez wiele lat uczył się, by właśnie w takich sytuacjach pomagać, przede wszystkim obiektywnie, bezstronnie i profesjonalnie. 

Możliwości jest kilka

Wsparcia psychicznego możemy szukać w naprawdę wielu miejscach. Istnieją wszelkiego rodzaju grupy wsparcia dla osób, które na co dzień ratują życie i zdrowie. Możemy odwiedzić również psychologa lub psychoterapeutę, aby porozmawiać z nimi o naszych problemach i zmartwieniach. 

Jeśli uważamy, że nasz problem jest trochę bardziej złożony, warto odwiedzić psychiatrę w celu postawienia diagnozy i rozpoczęcia leczenia. W końcu problemy psychiczne, w tym także zespół stresu pourazowego, to żaden wstyd, a ogromnym osiągnięciem jest przyznanie się przed sobą do nich i rozpoczęcie jakichkolwiek działań w kierunku lepszego jutra. 

Brak finansowania pomocy psychologicznej

Niestety z uwagi na brak finansowania i niskie budżety jednostek organizacyjnych państwa, wszystkie te rzeczy zazwyczaj musimy załatwić sobie na własną rękę – zdobyć skierowanie lub umówić się na wybraną przez nas wizytę prywatnie i skrócić sobie tym samym czas oczekiwania, bo jak wiadomo, kolejki do osób odpowiadających za nasz stan psychiczny są dosyć długie. Generalnie nie istnieje żaden oficjalny program, który zakładałby zapewnienie wsparcia psychologicznego zawodowym medykom oraz osobom, które zdecydowały się udzielić komuś pierwszej pomocy. 

W zakładach pracy również rzadko się pamięta o tym, by umożliwić pracownikom kontakt ze specjalistą, który w razie potrzeby pomoże im poradzić sobie z większym lub mniejszym problemem. Zdarza się jednak, że to prywatne placówki wychodzą problemowi naprzeciw oraz oferują darmowe porady psychologiczne dla medyków, którzy codziennie są narażeni w swojej pracy na ogromny stres. Nie są to jednak dość powszechne praktyki i wynikają tylko z dobrej woli danej instytucji. 

Podsumowując

Zdrowie psychiczne to bardzo ważny aspekt wchodzący w skład ogólnego pojęcia zdrowego organizmu. I choć nie przykłada się do niego aż tak dużej wagi, to jednak warto zwrócić uwagę na swoje samopoczucie i doskwierające mu niepokojące objawy, a następnie udać się do specjalisty w celu rozwiązania problemu. Być może w przyszłości, w miarę jeszcze większego podkreślenia skali problemu, otworzą się nowe, łatwiejsze drogi uzyskania wsparcia psychologicznego przez ratowników i osoby udzielające pomocy, jednak na ten moment musimy korzystać z dostępnych nam rozwiązań.

Autor

Karolina Bober

Studentka pielęgniarstwa, entuzjastka szeroko pojętego ratownictwa i pierwszej pomocy. W wolnym czasie wolontariuszka, początkująca Instagramerka mówiąca o ratowaniu ludzkiego życia oraz ratowniczka, która wyjątkowo mocno upodobała sobie zbieranie cennego doświadczenia i wiedzy na wszelkiego rodzaju zabezpieczeniach medycznych. Ogromna miłośniczka zwierząt (przede wszystkim kotów), domowego ogniska, podcastów o tematyce kryminalnej i dobrej muzyki.

Podziel się się wiedzą ze znajomymi

Share on facebook
Facebook
Share on google
Google+
Share on twitter
Twitter
Share on linkedin
LinkedIn

To również może Cię zainteresować:​

Pierwsza pomoc psychologiczna

Pierwsza pomoc psychologiczna

Czym tak właściwie jest pierwsza pomoc psychologiczna? I co ma wspólnego z pierwszą pomocą przedmedyczną? Zarówno pierwsza, jak i druga, może uratować komuś życie. Ponadto, co warto podkreślić, każdy z nas może udzielić zarówno pierwszej pomocy przedmedycznej, jak i psychologicznej. W jaki sposób? O tym w dalszej części artykułu.

Pierwsza pomoc psychologiczna - co to takiego?

Krótko mówiąc – pierwsza pomoc psychologiczna to udzielone, bezpośrednio po psychicznie obciążającym zdarzeniu, wsparcie emocjonalne, które może uratować czyjeś życie. Są to zarówno zachowania werbalne, jak i niewerbalne, które prowadzą do ustabilizowania emocji i psychiki osoby poszkodowanej. Natychmiastowa pomoc osobie doznającej kryzysu emocjonalnego ma na celu przywrócenie jej sprawczości i możliwości działania, a także przekonania, że posiada kontrolę nad sytuacją, w której się znajduje. Wielu ludzi bagatelizuje znaczenie pierwszej pomocy psychologicznej, przez co część osób, zmagających się z problemami psychicznymi, atakami paniki lub przeżywających kryzys, może nie otrzymać właściwej pomocy. 

Według Światowej Organizacji Zdrowia, zdrowie psychiczne to stan dobrego samopoczucia, w którym człowiek potrafi wykorzystywać swoje zdolności, radzić sobie ze stresem, efektywnie pracować oraz przyczyniać się do rozwoju swojej społeczności. Osłabione funkcjonowanie, często połączone ze stanami depresyjnymi, świadczy o zaburzeniu zdrowia psychicznego.

Na stan psychiczny każdego z nas wpływa wiele czynników, m.in. genetycznych, indywidualnych, rodzinnych, społecznych, środowiskowych, a także ekonomicznych. Zgodnie z przygotowanym przez Kancelarię Senatu raportem z 2019 r., dotyczącym zdrowia psychicznego w Unii Europejskiej, zaburzenia psychiczne są poważnym i narastającym problemem na całym świecie, a stan zdrowia psychicznego współczesnych ludzi, budzi coraz więcej niepokoju. Każdego roku, ponad 38% mieszkańców Unii Europejskiej, cierpi z powodu zaburzeń zdrowia psychicznego.

Komu udzielić pierwszej pomocy psychologicznej?

Z pewnością osobom doznającym nagłych kryzysów psychicznych, np. ofiarom i świadkom wypadków. Traumę (gr. ranienie) wywołują różne wydarzenia, jednak dotyczy ona uczuć i doznań wewnętrznych. W takich sytuacjach, sygnały docierające do nas od poszkodowanych, są oczywiste: osoby nie panują nad sobą, krzyczą, nie radzą sobie ze swoimi emocjami. Wsparcie psychologiczne w takim momencie może zapobiec wystąpieniu późniejszej traumy. Do sytuacji, wymagających natychmiastowej reakcji osób trzecich, zaliczymy również myśli samobójcze, urojenia, słyszenie głosów, poważną depresję, która uniemożliwia normalne funkcjonowanie, ataki paniki, nadmierne pobudzenie, czy agresję. W takim przypadku niezbędne będzie wezwanie państwowego ratownictwa medycznego.

Potrzebujących wsparcia można jednak spotkać codziennie. Na ulicy, w autobusie, w pracy, w sklepie, w Internecie, a nawet w domu. Zajęci sobą i swoimi sprawami, często nie dostrzegamy niepokojących sygnałów, również od najbliższych. Wiele osób nie chce dzielić się swoimi problemami. Narzekanie jest społecznie uznawane za słabość, dlatego wielu ludzi tłumi w sobie uczucia i próbuje sobie radzić samodzielnie. Istnieją jednak sytuacje, w których wsparcie specjalisty jest niezbędne.

 

Pierwsza pomoc psychologiczna w karetce?

Czemu nie! W większości przypadków, osoby, które trafiają pod opiekę Państwowego Ratownictwa Medycznego, znajdują się w sytuacji dla siebie trudnej, niecodziennej, stresującej oraz kryzysowej. Udzielenie pierwszej pomocy psychologicznej przez ratowników medycznych może zminimalizować lub zapobiec wystąpieniu zaburzeń pourazowych. Dodatkowo poziom zadowolenia i komfortu poszkodowanego znacznie się zwiększy, jeśli obsługa karetki będzie z nim rozmawiać, uspokajać go oraz tłumaczyć co robi i co się w danym momencie dzieje.

W jaki sposób udzielić pierwszej pomocy psychologicznej?

Chociaż jest to kwestia tak samo ważna, jak udzielanie pierwszej pomocy przedmedycznej, nikt nie uczy podstaw udzielania pierwszej pomocy psychologicznej ani w szkole, ani na kursach pierwszej pomocy. 

Od czego zatem zacząć rozmowę z osobą, która naszym zdaniem potrzebuje wsparcia? Poniżej kilka najważniejszych rad:

  1. Zachowaj spokój – emocje osoby, która udziela pomocy, w dużym stopniu mogą oddziaływać na poszkodowanego.
  2. Nawiąż kontakt – rozmawiaj, zadawaj pytania i odpowiadaj na nie, a przede wszystkim słuchaj. Spytaj, czego osoba poszkodowana potrzebuje, co ją martwi oraz jak możesz pomóc. Zaoferuj wsparcie i pomoc, uspokajaj.
  3. Nie dawaj rad, nie oceniaj. 
  4. Zapewnij bezpieczeństwo oraz dobrostan fizyczny i psychiczny osoby poszkodowanej – zwróć uwagę osoby poszkodowanej na jej zdrowie i bezpieczeństwo, spróbuj przywracać poczucie kontroli. Przekonuj, że to tylko sytuacja przejściowa. Minimalizuj stres.
  5. Pomóż w uzyskaniu pomocy długoterminowej – spytaj, czy po kogoś zadzwonić, poinformuj, że istnieje możliwość skorzystania z darmowego psychologa przez telefon, przekaż numer Kryzysowego Telefonu Zaufania – 116 123 lub Telefonu Zaufania dla Dzieci i Młodzieży – 116 111. Są to numery na bezpłatną infolinię psychologiczną.

 

Gdzie szukać pierwszej pomocy psychologicznej?

Ludzie doznający kryzysu lub cierpiący na depresję, bardzo często są osamotnieni w swych cierpieniach. Czując lęk przed dyskryminacją i etykietowaniem, nie szukają pomocy lub nie wiedzą, gdzie ją można znaleźć. Telefon pomocy psychologicznej, który umożliwia anonimowe skorzystanie ze wsparcia, jest często początkiem na drodze do spokoju psychicznego.

Pamiętaj! Konsultacja psychologiczna nie jest powodem do wstydu! Najgorsze co możesz zrobić, to nic nie zrobić.

Kryzysowy Telefon Zaufania dla dorosłych

116 123 

 

Telefonu Zaufania dla Dzieci i Młodzieży

 

116 111

 

Autor

Anna Przybylska

Kobieta wszechstronna – kryminolog, wychowawca, pedagog, ratownik, pracownik socjalny, mama. Na co dzień pracuje w specjalistycznej, zaawansowanej pomocy rodzinom m.st. Warszawy. Niepoprawna optymistka. Miłośniczka minimalizmu i planowania, która twierdzi, że doba ma często więcej, niż 24 godziny. Jej pasją są nowe technologie, pisanie, żeglarstwo, gra na instrumentach, rozwój oraz praca z ludźmi i wspieranie ich w osiąganiu postawionych sobie celów.

Podziel się się wiedzą ze znajomymi

Share on facebook
Facebook
Share on google
Google+
Share on twitter
Twitter
Share on linkedin
LinkedIn

To również może Cię zainteresować:​

Dołącz do programu

Pobierz przykładowy wniosek

Wypełnij dane a otrzymasz dodatkowo poradnik